Hé Pannenkoek!

Ik zeg vaak dat ik een mooi en leuk vak heb. En dat heb ik ook. Maar soms vraag ik me af of we onszelf niet wat al te serieus nemen. Bijvoorbeeld toen ik deze week de uitspraak las van de Rechtbank Rotterdam van 26 juli.

De rechtbank kreeg de belangwekkende vraag voorgelegd of een pannenkoek is te kwalificeren als een koek. Als dat zo is, valt de producent namelijk onder de werkingssfeer van het verplicht gestelde Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zoetwaren. Als het niet zo is, mag de producent bij zijn pensioenverzekeraar blijven voor de uitvoering van zijn pensioenregeling.

Door mijn oogharen heen kijkend, zie ik het beeld van twee van mijn zeer gewaardeerde VU-collega’s die, gestoken in toga, de rechter met serieuze blik ervan proberen te overtuigen dat een pannenkoek een koek is, of juist niet.

Collega Lutjens verwijst ter onderbouwing van zijn betoog naar Van Dale en Wikipedia. Collega Thijssen brengt een rapport in van een in zijn opdracht door een extern marketingbureau uitgevoerd marktonderzoek en verwijst naar een deskundige opinie van een ‘bakkerij wetenschapper’ (jazeker, ze bestaan).

Die arme kantonrechter moet uitkomst bieden. Van Dale is volgens hem een hulpmiddel om de taalkundige betekenis van een woord vast te stellen, maar is evenwel niet beslissend. Datzelfde geldt voor Wikipidea waarbij hij – gelukkig – nog de kanttekening plaatst dat in beginsel iedereen de mogelijkheid heeft deze kennisbron aan te vullen. Gelukkig, want ik wijs mijn studenten er regelmatig op dat Wikipedia niet wetenschappelijk gevalideerd is en dus niet als bron voor onderbouwing van stellingen in scripties gebruikt kan worden.

De rechter neemt zijn taak serieus en gaat grondig te werk. In 32 overwegingen komt hij tot de conclusie dat pannenkoeken niet kunnen worden aangemerkt als koek. Een van de overwegingen luidt dat pannenkoeken niet in een oven gebakken geworden, maar in een pan of op een hete bakplaat. Deze overweging roept echter al meteen, in de categorie ‘vegetarische slager’, de volgende discussie op. Mag een dergelijke pan dan wel een koekenpan heten?

Met alle respect voor mijn zeer gewaardeerde collega’s en de solidariteit die het systeem van de verplichtstelling waarborgt, moet ik toch een beetje lachen als ik deze serieus bedoelde uitspraak lees. De kantonrechter kan in ieder geval probleemloos pannenkoeken bakken voor zijn (klein)kinderen. Hij bestudeerde ter onderbouwing van zijn oordeel de toepassing, de uiterlijke verschijningsvorm, de structuur, de smaak, de samenstelling en bereidingswijze. Hij is inmiddels ongetwijfeld een deskundige op dit gebied. Wat mij betreft zet hij deze deskundigheid in ten behoeve van zijn gezin en gebruikt hij zijn juridische expertise voor zaken waar het echt om gaat. We hebben in deze tijden van stelseldiscussie, wegzakkende dekkingsgraden en dreigende kortingen op pensioenen toch wel wat beters te doen dan tien pagina’s volschrijven over de vraag of een pannenkoek een koek is!

Ik hoop dan ook dat deze zaak hiermee is afgesloten. Voor zover een der partijen hoger beroep overweegt, zou ik me willen aansluiten bij de Ajax-supporter die indertijd Marco van Basten toeriep: “Hé pannenkoek, houd er maar mee op!”

10082019